معرفی شهر تاریخی بیرجند

بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی است که بر خلاف نام نه چندان آشنایی که دارد دارای عقبه‌ تاریخی و طبیعی بسیار جذابی است که می‌تواند سفری خاطره‌انگیز و به دور از باور را برایتان رقم بزند. این شهرستان به عنوان یکی از شرقی‌ترین شهر‌های ایران به شمار می‌آید به گونه‌ای که در نزدیکی افغانستان قرار گرفته و با این کشور هم مرز است. در مقاله معرفی شهر تاریخی بیرجند به بررسی جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این شهر می‌پردازیم.

طبق سرشماری‌ سال ۱۳۹۵ شهرستان بیرجند جمعیتی بالغ بر 203 هزار نفر دارد که البته جمعیت روستاهای اطراف را نیز شامل می‌شود. اکثریت غالب این شهرستان گویش بیرجندی دارند که همانند سایر گویش‌ها با زبان فارسی معیار کمی متفاوت است. البته با توجه به موقعیت جغرافیایی این شهر و قرارگیری در منطقه کویری کمتر مورد هجوم بیگانگان قرار گرفته و از همین رو زبان و گویش تقربیا دست نخورده‌ای دارد.

جاذبه‌ های تاریخی

اگر در کوچه پس کوچه‌های بیرجند قدم بزنید گاه ساختمان‌هایی قدیمی را می‌بینید که در عین سادگی بسیار تماشایی و جذاب هستند. برخی از این عمارت‌ها قدمتی چند صد ساله دارند که به بهترین شکل ممکن زبردستی معماری دوره زندیه و قاجاریه را مقابل دیدگان گردشگران مشتاق به این سبک معماری قرار داده‌اند. در اینجا به معرفی تعدادی از این اماکن می‌پردازیم.

باغ اکبریه بیرجند

یکی از همین دست بنا‌های تماشایی باغ اکبریه است که در روستا اکبریه قرار داشته و امروزه این روستا با توجه به گسترش بیرجند دیگر بخشی از این شهر به شمار می‌آید. قدمت این جاذبه به اوایل دوره صفویه باز می‌گردد و از دو ساختمان تشکیل شده که ساختمان اول توسط حشمت‌الدوله و ساختمان جدیدتر توسط فرزندش شوکت الملک ساخته شده است.

باغ اکبریه

در دوره پهلوی این باغ در اختیار فرزند شوکت الملک یعنی اسد‌الله علم، وزیر دربار شاه قرار گرفت. پیش از انقلاب اسلامی علم این باغ را به آستان قدس واگذار کرد پس از آن این باغ مدتی به عنوان اداره نظامی و ژاندارمی مورد استفاده قرار گرفت اما به دلیل بی‌توجهی مسئولان مربوطه صدمات فراوانی به این جاذبه گردشگری وارد شد. نهایتا در سال ۱۳۷۱ این عمارت در اختیار سازمان میراث فرهنگی قرار گرفت و بازسازی شد.

باغ اکبریه در سال ۲۰۱۱ در سی و پنجمین نشست یونسکو به عنوان یکی از ۹ باغ ایرانی در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

در صورتی که قصد سفر از اصفهان به مشهد را دارید میتوانید بلیط هواپیما اصفهان مشهد را به صورت آنلاین از گت بیلیت خریداری کنید.

ارگ کلاه فرنگی بیرجند

یکی دیگر از عمارت‌های دیدنی شهر بیرجند ارگ کلاه فرنگی است. این ارگ  که به عنوان مقر حکومت در دوره زندیه ساخته شده است تا امروز پابرجا مانده البته گفته می‌شود در گذشته ارگ شامل دو بادگیر نیز بوده است اما به مرور زمان تخریب شده‌اند. معماری جالب توجه ارگ کلاه فرنگی که از آن دست معماری‌های پرطرفدار در میان ساکنان قاره کهن در گذشته دوربوده است به گونه‌ای است که شکلی مخروطی مانند دارد و به صورت شش اشکوبه یا همان شش ضلعی با گل، ساروج و آهک ساخته شده است.

ارگ کلاه فرنگی از شش طبقه تشکیل شده که تنها دو طبقه آن قابل استفاده است. طراحی طبقه همکف به گونه‌ای است کامل‌ترین فضاسازی را دارد و اتاق‌ها توسط دالانی به یکدیگر متصل شده‌اند. حوض‌خانه و آبنما زیبایی که در وسط آن تعبیه شده نیز در همین طبقه قرار دارد و از همه اتاق‌ها راهی به آن وجود دارد.

در وصف معماری ماهرانه این بنا هرچه بازگو کنیم قطعا گویای زیبایی‌های بی‌شمار آن نیست و تنها باید از نزدیک آن را تماشا کرد تا به جذابیت‌هایش پی‌برد.

بیشتر بخوانید: مکان های ناشناخته مشهد

مدرسه شوکتیه

مدرسه شوکتیه از آن دست جاذبه‌های تاریخی بیرجند است که به تنها می‌تواند بیانگر تاریخ کهن این شهر باشد. مدرسه شوکتیه در سال ۱۳۱۲ توسط شوکت الملک اول به منظور برگزاری در ایام محرم ساخته شد اما پس از مدتی شوکت الملک دوم که تحت تاثیر مدرسه دارالفنون قرار گرفته بود تصمیم گرفت تا این بنا را به مدرسه‌ای مانند آن تبدیل کند و بدین ترتیب نخستین مدرسه‌ی ایرانی به شیوه نوین در بیرجند ساخته شد.

این عمارت از یک حیات بزرگ که حوضچه‌ای در وسط آن قرار گرفته و حجر‌ه‌هایی به هم پیوسته در دو طبقه تشکیل شده است. از دیگرقسمت‌های قابل توجه مجموعه می‌توان به گنبد‌خانه با مقرنس‌ها و گچبری‌های زیبا و همچنین حمام و شاه‌نشین اشاره کرد.

باغ رحیم ‌آباد

از جمله باغ‌های زیبایی که در سفر به بیرجند نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت باغ رحیم‌ آباد است که در روستایی با همین نام واقع شده است. عمارت اصلی باغ از دو طبقه تشکیل شده است و شامل قسمت‌هایی چون تالار، اتاق‌های متصل به هم، انبار و بخش خدماتی است. تالار آیینه این بنا با آینه‌کاری‌ها و گچ‌بری‌های زیبا بسیار تماشایی است.

باغ رحیم آباد

این جاذبه تاریخی که از دیدنی‌های شهر بیرجند به شمار می‌آید در خرداد ۱۳۷۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

جاذبه ‌های طبیعی

جاذبه‌های شهر تاریخی بیرجند برای آن دست از گردشگرانی که به طبیعت علاقمند هستند بسیار بکر و تماشایی است. در ادامه به معرفی تعدادی از این جاذبه‌ها می‌پردازیم.

بند دره بیرجند

بند دره از جمله آثاری است که توسط امیر شوکت الملک در دوره قاجاریه از مصالحی چون سنگ، ساروج و آجر ساخته شد برای تامین آب منطقه ساخته شد.

بند دره

بند دره در فاصله ۵ کیلومتری خیابان مدرس و در میان یکی از دره‌های رشته کوه باقران قرار دارد. علت نامگذاری این سد به این نام نیز همین موقعیت جغرافیایی است.

آبشار چهارده

یکی از پر طرفدار‌ترین جاذبه‌ها برای کوهنوردان منطقه مجموعه آبشار چهارده در میان رشته کوه باقران می‌باشد. گفته می‌شود آبشار چهارده از ۸۰ آبشار کوچک و بزرگ تشکیل شده که هر کدام جلوه و شکوه تماشایی خاص خود را دارند. همچنین زندگی ساده و دلنشین روستاییان منطقه آبشار چهارده از جمله دیگر دیدنی‌هایی است که می‌تواند این بازدید را برایتان خاطره‌انگیزتر کند.

کویر سه قلعه بیرجند

از دیگر جاذبه‌هایی که در سال‌های اخیر با ورود سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی رشد قابل توجهی داشته کویر سه قلعه در نزدیکی شهرستان سرایان می‌باشد. این منطقه به عنوان یکی از نقاط تاریک زمین به شمار می‌آید و به همین دلیل برای رصد ستارگان بسیار مناسب است. علاوه بر این کویرنوردی و زیرساخت‌هایی که در حال احداث در این منطقه هستند نیز بر جذاببت کویر سه قلعه افزوده است.

در مقاله معرفی شهر تاریخی بیرجند سعی بر آن بود تا با جاذبه‌ های این شهر دیدنی بیشتر آشنا شویم اما درک واقی زیبایی‌های این شهر باید وسایل سفر را بست و به این شهر تماشایی سفر کرد. می‌توانید برای تهیه بلیت ارزان تهران بیرجند از اینجا اقدام کنید.