استان سیستان و بلوچستان که به آن لقب سرزمین ناشناخته‌ها را داده‌اند یکی از عجیب‌ترین و در عین حال جذاب‌ترین استان‌های کشور است. شاید کمتر کسی این تصور را داشته باشد که استان سیستان و در راس آن شهر زاهدان بتواند یکی از بهترین مقاصد گردشگری برای سفر به خصوص در ایام نوروز باشد اما واقعیت این است که زاهدان به عنوان مرکز استان سیستان و بلوچستان با جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌تواند گزینه‌ی بسیار مناسبی برای سفر و ثبت لحظات خاطره‌انگیز باشد.در ادامه به معرفی جاذبه‌های گردشگری زاهدان میپردازیم.
زاهدان که در گذشته با نام دزد آب شهرت داشت روستایی بوده است که به دلیل موقعیت مناسب جغرافیایی‌اش گسترش یافت و در سال ۱۳۰۸ واژه زاهدان برای آن انتخاب گردید. در توجیه نام دزد آب اینگونه گفته می‌شود که در زمان قدیم چشمه‌هایی از دل زمین میجوشیده است و ناگهان ناپدید میشده است به همین دلیل به این منطقه دزد آب میگفته‌اند.
مسجد زرنج زاهدان
یکی از دیدنی‌ترین جاذبه‌های زاهدان مسجد زرنج میباشد که توسط عبدالرحمن به سمره، حاکم وقت، در نزدیکی زندان شهر زرنج بنا گردید و علاوه بر مسجد به عنوان حوزه علمیه نیز کاربرد داشته است. شاخص‌ترین بخش باقی‌مانده از معماری مسجد مناره‌های آن است که یکی قدیمی‌تر و دیگری نیز به لایه‌ای از مس مزین شده است.
آرامگاه هفتاد ملا
آرامگاه هفتاد ملا به دلیل معماری خاص خود از جمله جاذبه‌های دیدنی شهرستان میرجاوه است. فاصله این شهرستان تا زاهدان حدود ۷۵ کیلومتر میباشد و به عنوان تنها مرز قانونی جنوب شرق کشور به شمار می‌آید که قدمت آن به بیش از صد سال میرسد.
قبرستان هفتاد ملا در دل کوهی در منطقه شمال دامنه تفتان واقع شده که سبک معماری آن از مقبره کوروش کبیر الهام گرفته شده که در گذشته از جمله سبک معماری‌های مرسوم زمان بوده است. در این سبک معماری در دل کوه حفره‌ای بزرگ ایجاد میکرده‌اند و از آن به عنوان قبرستان استفاده میکرده‌اند. حسن این سبک معماری، در امان ماندن قبرها از آسیب مواردی چون باد و باران بوده است.
آرامگاه هفتاد ملا
قبور مسطح این قبرستان از خشت خام ساخته شده است و تعدادی سوراخ برای عبور هوا روی هر کدام تعبیه شده است. علاوه بر این، خاکی سرخ رنگ که جنبه قداسات در این منطقه را دارد نیز بر روی قبور قابل مشاهده است. آرامگاه هفتاد ملا، در معرفی جاذبه‌های گردشگری زاهدان از آن دست جاذبه‌هایی است که نمی‌توان از تماشای زیبایی‌های آن صرف نظر کرد. پیشنهاد می‌کنیم اگر به زاهدان سفر کردید از این منطقه دیدنی بازدید کنید.
در مورد پیشینه‌ی این قبرستان دو فرضیه محتمل وجود دارد که یکی بیانگر پناه آوردن موبدان زرتشتی به این مکان و دفن کردن آن‌ها پس از مرگشان در همین جا و دیگری اینگونه است که چون این منطقه در مسیر سیلاب بوده است مردم قبرها را در ارتفاع دفن کرده‌اند تا از آسیب سیلاب در امان باشد.
خانه ابویی
یکی دیگر از جاذبه‌های دیدنی زاهدان که ذهن را به سمت سبک معماری خاص یزدی می‌برد خانه ابویی است. اما شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که چرا سبک معماری یزدی در اینجا آن هم با این همه اختلاف مسافت؟ در پاسخ به این سوال باید گفت معمار این بنا یکی از برجسته‌ترین معماران یزدی بوده است که به سفارش صاحب بنا از یزد به زاهدان آمده تا این خانه را به سبک و سیاق معماری یزدی با همان بادگیر‌ها و حوضچه‌ها بنا کند.
این خانه متعلق به فردی به نام زعیم ابویی بوده است که در سال ۱۳۱۱ توسط استاد محمودی بنا گردید و پس از درگذشت صاحب عمارت به سازمان میراث فرهنگی واگذار گردید تا مورد مرمت و بازسازی قرار گیرد. این عمارت امروزه به عنوان کارگاه هنر‌های سنتی زاهدان شناخته می‌شود و به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
از جمله شگفتی‌های معماری یزدی توجه به زاویه تابش نور خورشید است که به بهترین شکل ممکن در این بنا رعایت شده است از همین رو چیدمان اتاق‌های زمستانی در ضلع شمالی بنا و اتاق‌های تابستانی آن در ضلع جنوبی قرار گرفته‌اند. آشپزخانه و انباری نیز در ضلع شرقی واقع شده‌اند.
روستای لادیز
در ادامه معرفی جاذبه های زاهدان این بار کمی از شهر فاصله می‌گیریم و به روستای لادیز میرویم. روستای لادیز از دیگر جاذبه‌های گردشگری پرطرفدار زاهدان است که بیشتر به غار و آبشار حیرت‌انگیزش شهرت دارد. غار لادیز از آن دست جاذبه‌های بکر و دست نخورده‌ای است که هر بیننده‌ای را متحیر میسازد. جریان دائمی آب در کف غار که مانند شریان حیاتی تا اعماق آن فرو می‌رود و گویی صدای دلنشین جوش و خروش آب را در گوش غار زمزمه می‌کند در کنار قطرات آبی که از سقف چون مرواریدی سفید رنگ بر زمین میریزند بهشت خیال‌انگیزی را تداعی می‌کند که تنها با حضور در آنجا می‌توان به معجزه طبیعت الهی پی برد.
غار لادیز
اندکی آن سوتر آبشار لادیز واقع شده است که در میان صخره‌های سنگی خودنمایی می‌کند و تقریبا در تمامی ایام سال خروشان و پرطراوت است. این دو پدیده حیرت انگیز طبیعی در فاصله کمی از یکدیگر واقع شده‌اند، به گونه‌ای که می‌توان مسافت کوتاه بینشان را پای پیاده طی نمود.
ساختمان گمرک میرجاوه
همانطور که پیش از این نیز بیان کردیم شهرستان میرجاوه یکی از پر رونق‌ترین شهرستان‌های جنوب شرقی کشور در گذشته به شمار میرفته است که ساختمان گمرک این منطقه نیز بیانگر همین موضوع میباشد. قدمت این ساختمان که به دوره پهلوی اول باز می‌گردد محل عبور کالا به داخل و خارج کشور بوده است و از همین رو ارزش فراوانی داشته است.
بنای ساختمان پلانی مربع شکل دارد و از نمای روبرو دارای ۹ دهنه با طاق ضربی شکل است که دهانه اصلی که محل ورود است با سه پله که آن را به حیاط متصل میسازد قابل تمایز است. داخل عمارت نیز ۱۴ اتاق تعبیه شده است که از طریق راهرویی با طول ۱۴ متر به یکدیگر مرتبط می‌شوند.
موزه پست و ارتباطات زاهدان
در دنیای پیشرفته امروز به لطف شبکه جهانی اینترنت ارتباط تنها با یک کلیک ممکن شده است اما جالب است که بدانیم نیاکان ما پیش از این با تمهیدات بسیار هوشمندانه با جهان اطراف خویش ارتباط برقرار میکرده‌اند. موزه پست و ارتباطات زاهدان فرصتی بسیار مناسب برای پی‌بردن به روش‌های گوناگون ارتباطی در دوره‌های مختلف پیش از شبکه جهانی اینترنت است.
موزه پست زاهدان
این موزه که در سال ۱۳۱۱ با عنوان اداره پست و تلگراف سیستان و بلوچستان آغاز به کار کرد پس از هشت دهه فعالیت سرانجام با سفر رییس جمهور دولت دهم آقای رییس جمهور با تغییر کاربری به عنوان موزه پست زاهدان فعالیت خود را از سر گرفت. در بازدید از این موزه زیبا می‌توانید مهر‌های شهر سوخته، تمبرهای قدیمی و آرشیو تمبرهای قبل و بعد از انقلاب، گوشی‌های تلفن قدیمی و سایر ابزار آلات و سیستم‌های صوتی و تصویری را مشاهده کنید.
کاروانسرای نصرت آباد
در معرفی جاذبه‌های گردشگری زاهدان هر آنچه که بگوییم باز هم کم گفته ایم، در ادامه این معرفی این بر به یک کاروانسرا می‌رسیم.کاروانسرای نصرت آباد طبق نظر کارشناسان از جمله آثار به جای مانده از دوره صفوی است که در ۴ کیلومتری نصرت آباد واقع شده است. این بنا در ابعادی به طول ۴۰۰ متر مربع و پلانی مربع شکل ساخته شده است. از جمله جذابیت‌های معماری بنا قرینه بودن و چهار ایوانی بودن عمارت است که این موضوع از آثار به جای مانده کاملا مشهود میباشد.
سوالات متداول
در این بخش به تعدادی از سوالات عزیزانی که قصد سفر به زاهدان و بازدید از جاذبه‌های گردشگری این شهر را دارند پاسخ می‌دهیم.
۱- بهترین زمان سفر به زاهدان چه زمانی است؟
پاییز و اوایل بهار بهترین زمان سفر به زاهدان میباشد.
۲- مسافت تهران تا زاهدان چه میزان میباشد؟
فاصله بین این دو شهر از مسیر یزد به طور تقریبی ۱۴۹۶ کیلومتر میباشد.
۳- سوغات زاهدان چیست؟
صنایع دستی چون سفالگری، حصیر بافی، آیینه دوزی و شیرینی محلی به نام لندو از جمله سوغاتی‌های جذاب زاهدان به شمار می‌آیند.
بلوچها آدمای بسیار خون گرمی هستند. امیدوارم سرزمینشون آبادتر از قبل بشه.